Miễn giảm thuế – Đòn bẩy cho ngành công nghiệp xe điện tại Trung Quốc

Trung Quốc đã chính thức gia hạn chính sách miễn và giảm thuế đối với xe năng lượng mới đến năm 2027

Động thái này được kỳ vọng mang lại sự ổn định và hỗ trợ cho người tiêu dùng cũng như nhà sản xuất, đồng thời khuyến khích các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực xe điện tại Trung Quốc.

Chiếm tỷ lệ hơn một nửa số ô tô điện trên thế giới và đã vượt qua mục tiêu năm 2025 về doanh số bán xe năng lượng mới, Trung Quốc đã trở thành quốc gia dẫn đầu toàn cầu trong ngành công nghiệp xe điện. Để thúc đẩy doanh số bán hàng nội địa trong lĩnh vực này hơn nữa, Trung Quốc đã công bố gia hạn chính sách miễn thuế đối với xe điện vào năm 2023.

Chính sách giảm thuế khi mua xe năng lượng mới của Trung Quốc

Chiếm tỷ lệ hơn một nửa số ô tô điện trên thế giới và đã vượt qua mục tiêu năm 2025 về doanh số bán xe năng lượng mới, Trung Quốc đã trở thành quốc gia dẫn đầu toàn cầu trong ngành công nghiệp xe điện.

Trung Quốc đã thực hiện nhiều chính sách miễn và giảm thuế khác nhau để thúc đẩy việc sử dụng xe năng lượng mới, bao gồm xe điện, xe điện hybrid cắm điện và xe chạy bằng pin nhiên liệu.

Bắt đầu từ tháng 9/2014, Chính phủ Trung Quốc đã miễn thuế mua hàng 10% đối với xe năng lượng mới đủ tiêu chuẩn, áp dụng cho cả xe sản xuất trong nước và xe nhập khẩu. Chính sách miễn thuế này ban đầu dự kiến hết hiệu lực vào năm 2020, sau đó được gia hạn đến năm 2022 với mục đích hỗ trợ thị trường bị ảnh hưởng lớn bởi đại dịch COVID-19, sau đó lại được gia hạn vào tháng 9/2022 để chi trả cho các giao dịch mua xe năng lượng mới vào năm 2023.

Chi tiết chính sách miễn thuế

Ngày 21/6/2023, Bộ Tài Chính, Cục Thuế Nhà nước và Bộ Công nghiệp & Công nghệ thông tin Trung Quốc đã cùng ban hành Thông báo về việc tiếp tục và tối ưu hóa chính sách miễn, giảm thuế mua xe năng lượng mới. Theo thông báo này, chính sách miễn thuế mới sẽ có hiệu lực vào ngày 1/1/2024 và duy trì đến ngày 31/12/2027. Việc gia hạn này sẽ mang đến một môi trường ổn định hơn và dễ đoán hơn cho người tiêu dùng cũng như nhà sản xuất, khuyến khích đầu tư và đón nhận quá trình chuyển đổi sang xe điện.

Việc gia hạn miễn giảm thuế tại Trung Quốc sẽ mang đến một môi trường ổn định hơn và dễ đoán hơn cho người tiêu dùng cũng như nhà sản xuất

Theo Chính sách gia hạn, xe năng lượng mới mua ở Trung Quốc từ ngày 1/1/2024 đến 31/12/2025 sẽ được miễn thuế mua hàng lên đến 4.170 USD/xe. Tuy nhiên, từ ngày 1/1/2026 đến ngày 31/12/2027, mức miễn thuế sẽ giảm một nửa, giới hạn còn 2.078 USD/xe.

Cách tiếp cận theo từng giai đoạn này nhằm mục đích duy trì động lực của thị trường xe điện để lấy đà cho sự phát triển của ngành xe điện trong tương lai.

Tác động đến thị trường xe năng lượng mới

Đường phố Trung Quốc ngập tràn xe điện

Việc gia hạn chính sách miễn, giảm thuế cho xe năng lượng mới ở Trung Quốc đã tạo ra sự quan tâm và đầu cơ đáng kể giữa các chuyên gia trong ngành và các bên tham gia thị trường. Quyết định này có ý nghĩa quan trọng đối với doanh số bán xe điện của Trung Quốc khi nước này ngày càng coi xe điện là “trụ cột” của nền kinh tế và quá trình chuyển đổi xanh của đất nước, phù hợp với các mục tiêu to lớn hơn như giảm lượng khí thải carbon, cải thiện chất lượng không khí và tăng cường an ninh năng lượng.

Theo Cơ quan năng lượng Quốc tế (IEA), Trung Quốc hiện đang giữ danh hiệu “thị trường ô tô điện lớn nhất thế giới”, chiếm 60% doanh số bán ô tô điện toàn cầu trong năm 2022. Cũng trong năm 2022, Trung Quốc đã có sự gia tăng đáng kể về doanh số ô tô điện, đạt gần 5,67 triệu chiếc, cho thấy mức tăng trưởng vượt bậc đáng kể, tăng 90% so với năm trước.

Chính phủ Trung Quốc đã tích cực đưa ra các ưu đãi lớn cho người tiêu dùng và trợ cấp cho các nhà sản xuất ô tô trong hơn một thập kỷ nhằm mục đích thúc đẩy lĩnh vực xe năng lượng mới. Những nỗ lực này đã thu hút một lượng lớn đáng kể các công ty tham gia vào thị trường ô tô Trung Quốc. Đã từng có giai đoạn người tiêu dùng nhận được ưu đãi lên tới 8.317 USD khi mua xe điện (cho đến tháng 1/2023).

Doanh số bán hàng xe năng lượng mới hàng tháng tại Trung Quốc

Dữ liệu gần đây của Hiệp hội sản xuất ô tô Trung Quốc cho thấy mặc dù doanh số bán xe điện thấp hơn một chút so với tháng 12/2022 song vẫn đạt mức 717.000 chiếc.

Với hệ thống tín dụng và chính sách miễn thuế, hiện người dân Trung Quốc có thể hưởng lợi trực tiếp từ việc giảm chi phí khi mua xe năng lượng mới. Lợi thế này được kỳ vọng sẽ kích thích sự quan tâm của người tiêu dùng và tạo ra sự hỗ trợ mạnh mẽ cho thị trường xe điện.

Thúc dẩy nhu cầu pin và nguyên liệu thô

Tác động của chính sách miễn thuế không chỉ tác động đến thị trường xe điện mà còn thúc đẩy nhu cầu về nguyên liệu thô cho pin. Cùng với sự tăng trưởng về số lượng xe điện, nhu cầu về pin và thành phần quan trọng của pin như lithium, niken, coban cũng sẽ tăng theo, ảnh hưởng không nhỏ tới các ngành công nghiệp liên quan trong đó có khai thác, tinh chế và sản xuất.

Trong 5 năm liên tiếp, Trung Quốc duy trì vị thế là quốc gia tiêu thụ pin lithium-ion lớn nhất. Hơn nữa, thị trường pin của Trung Quốc được dự đoán sẽ đạt tốc độ tăng trưởng kép hàng năm với 7.5% từ giai đoạn 2022 – 2027.

Thị phần của các công ty sản xuất pin hàng đầu thế giới

Thực tế cho thấy, sự thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực sản xuất pin rất ấn tượng, điển hình như công ty sản xuất pin Contemporary Amperex Technology Co. (CATL) đang nắm giữ khoảng 37% thị trường pin li-ion toàn cầu trong năm 2022. Bên cạnh đó, 6 trong 10 công ty sản xuất pin đứng đầu thế giới năm 2022 cũng là của Trung Quốc, cho thấy vị thế và năng lực sản xuất nội địa mạnh mẽ của đất nước này.

Chiến lược tập trung vào công nghiệp xe điện của Trung Quốc

Cam kết của Trung Quốc với phương tiện di chuyển bằng xe điện tác động bởi nhiều yếu tố. Trong đó, yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất là việc Chính phủ đặt mục tiêu giảm lượng khí thải carbon và giảm thiểu tác động của giao thông vận tải đối với môi trường. Bằng cách khuyến khích việc sử dụng xe năng lượng mới, Trung Quốc có khả năng đạt được bước tiến đáng kể trong mục tiêu khí hậu đầy tham vọng của mình.

Thêm nữa, ngành công nghiệp xe điện là cơ hội để Trung Quốc tăng cường an ninh năng lượng. Là quốc gia tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch lớn, Trung Quốc mong muốn giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu dầu và chuyển đổi sang các nguồn năng lượng tái tạo sản xuất trong nước. Bằng cách sử dụng xe điện chạy bằng năng lượng sạch, Trung Quốc có thể đa dạng hóa cơ cấu năng lượng và giảm sự phụ thuộc vào dầu mỏ nước ngoài.

Sự phát triển rực rỡ của thị trường xe điện có thể kích thích đổi mới công nghệ, tạo ra cơ hội nghề nghiệp mới và dẫn đường cho sự phát triển của nền kinh tế

Bên cạnh đó, sự phát triển của ngành công nghiệp xe điện cũng phù hợp với các mục tiêu kinh tế lớn hơn của Trung Quốc. Chính phủ nước này nhận thấy rằng sự phát triển rực rỡ của thị trường xe điện có thể kích thích đổi mới công nghệ, tạo ra cơ hội nghề nghiệp mới và dẫn đường cho sự phát triển của nền kinh tế. Bằng cách “nuôi dưỡng” lĩnh vực xe điện trong nước, Trung Quốc đang đặt mục tiêu trở thành quốc gia dẫn đầu toàn cầu về phương tiện di chuyển bằng điện và giữ vững lợi thế cạnh tranh trong ngành vận tải sạch mới nổi.

Để đạt được những mục tiêu này, Chính phủ Trung Quốc đã liên tục đưa ra những hỗ trợ mạnh mẽ cho ngành công nghiệp xe điện, ngoài việc giảm thuế và trợ cấp còn đầu tư đáng kể vào nghiên cứu và phát triển.

Tổng số số trạm sạc điện công cộng của Trung Quốc đạt 1,8 triệu

Việc triển khai hệ thống tín dụng xe năng lượng mới vào năm 2019 là một sáng kiến đáng chú ý, yêu cầu các nhà sản xuất ô tô phải có tín dụng bằng cách sản xuất và bán xe năng lượng mới, bao gồm cả ô tô điện. Việc không tuân thủ hạn ngạch tín dụng xe năng lượng mới hàng năm sẽ khiến các nhà sản xuất ô tô đối mặt với các hình phạt từ chính quyền. Do đó, hệ thống tín dụng này đã khuyến khích các nhà sản xuất đầu tư vào sản xuất xe điện, đồng thời buộc họ phải giảm lượng khí thải từ các phương tiện chạy xăng truyền thống.

Một ưu tiên quan trọng khác của Chính phủ Trung Quốc là thiết lập cơ sở hạ tầng thu phí toàn diện trên cả nước. Năm 2015, Trung Quốc đã ra thông báo xây dựng 12.000 trạm sạc và 8 triệu điểm sạc vào năm 2020. Tính đến cuối năm 2022, tổng số trạm sạc ở Trung Quốc đạt 5,21 triệu, tăng gần 100% mỗi năm. Trong số đó có khoảng 650.000 trạm sạc điện công cộng, nâng số trạm sạc công cộng của Trung Quốc lên thành 1,8 triệu.

T.H (Theo China Briefing)